بیماری های ارتوپدی - خار پاشنه

خار پاشنه چیست؟

 

خار پاشنه یه لغت مصطلح قدیمی و البته اشتباه هست  كه در بین برخی پزشكان و مردم عادی بسیار رایج شده است. در حقیقت این لغت از انجایی مصطلح شد كه در گذشته در  بیماران مبتلا به درد پاشنه كه رادیوگرافی  انجام میشد و یك زایده  زیر پاشنه رویت میشد كه تصور میشد علت درد پاشنه باشد. 

در حالیكه این زایده هیچ ارتباطی با درد بیمار ندارد و ممكن است در فردی كه حتی درد پاشنه ندارد این زایده وجود داشته باشد و یا بلعكس در فردی كه درد پاشنه دارد این زایده دیده نشود . در حقیقت این زائده كه به‌طور عامیانه «خار پاشنه» نامیده می‌شود، التهاب محل چسبیدن یك لایه‌ی بافت نرم به استخوان پاشنه است. این التهاب ایجاد درد میكند و باعث مراجعه ی بیماران به پزشك میشود. بعلت ماهیت التهابی این بیماری درد معمولا صبح پس از بیدار شدن از خواب بیشتر است و به تدریج با نزدیك شدن بسمت ظهر و انجام فعالیت روزمره درد كاهش می یابپ و باز در انتهای شب قبل از خواب درد تشدید پیدا میكند. این بافت نرم كه «فاشیا» نامیده می‌شود مانند یك لایه، تمام عضلات كف پا را می‌پوشاند. وجود این التهاب در افرادی با اضافه وزن شایع‌تر است.

 

 

znQF6QY8rQالتهاب فاشیای كف پا و یا خار پاشنه مستقیما توسط فشار عضلات  رباط‌ها در طولانی‌مدت ایجاد می‌شود. این بیماری با گذشت زمان توسعه یافته و بیشتر خواهد شد. در طول زمان ایجاد می‌شود و هیچ‌گاه به‌صورت ناگهانی پس از انجام یك‌ تمرین، شاهد بیرون‌زدگی خارپاشنه نخواهید بود.

 ممكن است كه در محل درد، در رادیوگرافی، یك زائده استخوانی دیده شود كه هیچ ارتباطی بین شدتِ درد و اندازه این زائده وجود ندارد و حتی برداشتن این زائده یا عمل جراحی  نیز ممكن است نقشی در درمان خار پاشنه نداشته باشد.

 درمان خار پاشنه عبارتند از فیزوتراپی، تزریق‌های موضعی و ضدالتهابی كه این تزریق می‌تواند كورتون یا روش پی آر پی باشد كه گاهی نیاز به چندین بار تزریق هست. همچنین كاهش وزن، بسیار جهت درمان این بیماری مؤثر است.

 از آن جایی كه پاسخ به جراحی در خار پاشنه معمولا مناسب نیست،از نظر دكتر سید سعید مهاجرزاده متخصص ارتوپدی در مشهد  تزریق‌های مكرر و فیزیوتراپی بهتر از سایر درمان‌ها می‌باشد.

 

علت به‌وجود آمدن خار پاشنه

 

خارپاشنه زمانی ایجاد می‌شود كه رسوبات كلسیم در قسمت زیرین استخوان پاشنۀ پا ایجاد شود. این فرایند در طول زمان و به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود و بیشتر بر اثر فشار عضلات و تاندون‌ها، كشش عضلات كف پا و از بین رفتن غشای استخوان پاشنه بروز می‌كند. خارپاشنه در میان ورزشكارانی كه تمام مدت در حال دویدن هستند، بیشتر دیده می‌شود.

5xTmJZtAic
 

 

مواردی كه موجب به‌وجود آمدن این عارضه می‌شود شاملموارد زیر است :

 

  • دویدن و پریدن مكرر روی سطوح سفت
  • پوشیدن كفش‌های غیراستاندارد كه فاقد قوس مناسب در كف باشند، دمپایی و كفش‌های فرسوده
  • اضافه وزن و چاقی
  • دیابت
  •  ایستادن‌های طولانی‌مدت
  • فعالیت‌های شدید بدنی به مدت طولانی
همچنین با افزایش سن، میزان انعطاف‌پذیری فاشیای پاشنه كمتر شده و لایۀ چربی محافظ پاشنه نازك‌تر می‌شود.
 
 
 
fiRQSl7POl 
 
 
تشخیص وجود خار پاشنه
 
 وجود خار پاشنه اغلب بدون درد است، اما در برخی موارد نیز موجب دردو ناراحتی افراد می‌شود. این عارضه معمولا با چشم غیرمسلح دیده نمی‌شود. برای تشخیص دقیق و صحیح این بیماری، لازم است كه به متخصص و جراح ارتوپدی مراجعه كرد. خارپاشنه عموما توسط عكس‌برداری و تصویربرداری ایكس- ری تشخیص داده می‌شود.

قبل از انجام آزمایشات و تصویربرداری، پزشك پا را به‌صورت فیزیكی معاینه خواهد كرد تا هرگونه علائم قرمزی یا التهاب را در آن مشاهده كند.

 

درمان غیرجراحی خارپاشنه

 

ابتدایی‌ترین نحوۀ درمان خارپاشنه تغییر سبك زندگی و استراحت است. در برخی موارد، خارپاشنه با استراحت كردن بهبود نمی‌یابد. در واقع در بسیاری مواقع پس از استراحت، هنگامی كه پا روی زمین قرار گرفته می‌شود، درد شدت یافته و شروع به تیر كشیدن خواهد كرد. اگر وجود درد بیشتر از یك ماه به‌طول بی‌انجامد، بهتر است كه با یك دكتر ارتوپد مشورت شود.

 

انجام برخی از كارهای زیر نیز می‌تواند درد را تا حد بسیاری بهبود بخشد از جمله:

 

  1. انجام تمرینات كششی پا بخصوص تاندون ها و فاشیای قوص كف پا 
  2. پوشیدن كفش‌های استاندارد یا كفش‌های مخصوص
  3. انجام فیزیوتراپی

همچنین درد پاشنۀ پا می‌تواند توسط برخی داروهای مُسكن مانند استامینوفن كاهش یابد. در برخی موارد نیز تزریق مواد دارویی همانند كرتیكواستروئیدها جهت تسكین التهاب منطقه، انجام می‌گیرد.

 

سوالات متداول درباره خار پاشنه

 

_كمپرس سرد بهتر است یا كمپرس گرم؟

اكمپرس‌های سرد و بسته‌های یخ روزی یك بار و هر بار به‌مدت 15 دقیقه بسیار روی موضع به كاهش درد این بیماری كمك می‌كند و به‌صورت موقت موجب بی‌حسی موضع درد می‌شود. همچنین این روش باعث كاهش ورم خواهد شد . در موارد مزمن بیماری و درد طول كشیده كمپرس گرم بهتر جواب میدهد ولی در موارد شروع تازه ی درد و درد حاد كمپرس سرد كمك كننده تر است ..