تخصص های دکتر مهاجرزاده - درمان پارگی رباط صلیبی زانو (Acl)

پارگی رباط صلیبی زانو (Acl)

زانو ساختاری پیچیده‌‌ای دارد كه از استخوان، رباط، تاندون و سایر بافت‌ها تشكیل شده است كه با یكدیگر جهت پایداری ساختار زانو همكاری می‌كنند و منجر به راه رفتن می‌شود. وظیفۀ نگهداشتن استخوان‌ها به عهدۀ «رباط» است كه بافت بسیار محكمی دارد.

چهار رباط اصلی در زانو وجود دارد كه همانند طناب‌هایی بسیار قوی در پایدار نگه داشتن زانو عمل می‌كنند.

یكی از مهم‌ترین رباط‌های زانو، رباط صلیبی است. رباط صلیبی قدامی زانو داخل مفصل زانو قرار دارد، كه به‌صورت مورب از استخوان ران تا استخوان ساق متصل شده است. در نهایت این رباط به ثبات مفصل زانو كمك كرده و موجب حركت انسان می‌شود.

mSVprp15Ix

 از شایع‌ترین صدمات زانو می‌توان به «پارگی acl یا رباط صلیبی قدامی زانو» اشاره كرد.

این آسیب معمولا موجب پارگی كامل رباط صلیبی قدامی می‌شود و یكی از شدیدترین آسیب‌های احتمالی‌ست كه به زانو وارد می‌شود. در اكثر مواقع، زمانی كه صدمه‌ای به رباط صلیبی وارد می‌شود، سایر ساختارهای زانو همانند غضروف‌های مفصلی، مینیسك زانو و سایر رباط‌ها نیز آسیب می‌بینند.

برخی از اقداماتی كه موجب صدمه به رباط صلیبی می‌شود، معمولا هنگام ورزش و بعلت ضربات مستقیم یا پیچ خوردن زانو رخ می‌دهد. این آسیب اغلب برای افراد جوان و فعال اتفاق می‌افتد، به‌خصوص كسانی كه به ورزش‌های پرخطری همچون بسكتبال، اسكی، فوتبال، بسكتبال و… می‌پردازند. پارگی رباط صلیبی هنگام حركت یا توقف ناگهانی و تغییر جهت  یك‌باره و چرخش بدن بروی زانو در برخی ورزش‌ها رخ می‌دهد.

KqzpCeVv1w

در زمان بروز آسیب، صدایی ناگهانی از زانو شنیده می‌شود. زانو متورم شده و تحمل وزن روی زانو سخت و دردناك خواهد شد. ایستادن روی زانو بسیار سخت و دردناك می‌شود و زانوی بیمار حالت ناپایداری پیدا خواهد كرد.
پس از آسیب بیمار نیازمند استراحت، توان‌بخشی یا تمرینات خاصی خواهد بود تا بتواند خطرات صدمه به رباط زانو را كاهش دهد. اغلب در موارد حاد و ضروری، جراحی برای بازیابی توان زانو، توسط پزشك تجویز می‌شود.

 

علائم و نشانه‌های آسیب به رباط صلیبی قدامی زانو

1. تورم متوسط تا شدید زانو در طی 24 ساعت اول

2. شنیدن صدای بلند و ناگهانی از زانو

3. درد شدید و ناتوانی در انجام ادامۀ فعالیت 

4. از دست دادن دامنۀ فعالیت حركتی

5. احساس عدم ثبات و تحمل وزن بدن

6. احساس خالی شدن زانو

7. ناراحتی هنگام حركت

 

 oxUXKx2Jke

 

چه زمانی به پزشك مراجعه كنیم؟

هنگام درد شدید و در صورت آسیب‌دیدن به زانو و هرگونه علائم ناشی از صدمه، بسیار مهم است كه برای تشخیص سریع و دقیق به پزشك مراجعه كنید. پزشك با بررسی دقیق و تعیین شدت آسیب‌دیدگی، درمان مناسب بیمار را تشخیص می‌دهد.

بیشتر صدمات ناشی از پارگی رباط صلیبی اغلب در طول فعالیت‌های ورزشی و بدنسازی اتفاق می‌افتد كه موجب آسیب فراوان به زانو خواهد شد.

efy23NWgSz

عمل جراحی رباط صلیبی قدامی زانو

 طی عمل جراحی بازسازی رباط صلیبی جراح بافت آسیب‌دیده را برداشته و آن را با قسمتی از تاندون كه بافتش مشابه بافت رباط است، جایگزین می‌كند. این بافت، بافت پیوندی میتواند بصورت اهدایی از بیمار دیگر(عموما اجساد) و یا بصورت بافت مصنوعی باشد.

جراح اتصالات را به بافت‌های كناری و استخوان‌ها پیوند می‌دهد. این پیوند همچون داربستی عمل می‌كند و بافت رباط جدید روی آن رشد خواهد كرد. رباط از قسمت‌‎های مختلف بدن برداشته یا از رباط مرده و مصنوعی استفاده می‌شود كه جایگزین رباط قبلی خواهند شد. حدود 1 تا 3 سال نیز زمان لازم است، تا این رباط قوام كامل را پیدا كند.

در صورتی كه رباط نیاز به پیوند داشته باشد، غالبا این پیوند را از تاندون‌های بالایی آن‌ گرفته می‌شود. در برخی مواقع نیز از تاندون چهار سر ران یا كشكك زانو تا ران، استفاده می‌شود. هریك از این منابع پیوند، مزایا و معایب خود را دارند؛ به همین دلیل برای تعیین بهترین گزینه قبل از عمل باید با پزشك جراح مشورت كرد.

درمان‌های توان‌بخشی بعد از عمل بسیار مهم است و این كار اگر به‌صورت دقیق انجام شود، معمولا ثبات و عملكرد زانو را به آن برگردانده می‌شود.

 

سوالات متداول درباره رباط صلیبی زانو

_بعد از آسیب دیدن رباط صلیبی قدامی زانو چه باید كرد؟

انجام مراقبت‌های اولیه از زانو بلافاصله پس از آسیب‌دیدگی، درد و تورم را تا حد زیادی كاهش می‌دهد. استراحت، برای بهبودی ضروری است و باید تحمیل وزن روی زانو را تا حد امكان محدود ساخت.

هر دو ساعت یكبار و هر بار به مدت 20 دقیقه باید از كیسه‌های یخ روی زانو استفاده كرد. بستن زانو با استفاده از باندهای كشی پزشكی برای به حداقل رساندن تحرك نیز توصیه می‌شود. بالاتر قرار دادن زانو نسبت به بدن و گذاشتن آن روی بالش نیز از شدت تورم و درد می‌كاهد.

فیزیوتراپی تا چندین هفته باید انجام شود. فیزیوتراپ ورزش‌هایی كه باید در منزل انجام شود را به بیمار آموزش خواهد داد. هدف از انجام فیزیوتراپی، توان‌بخشی دوباره به زانو و كاهش درد و تورم است. بعد از انجام فیزیوتراپی حتما باید تا مدتی ورزش‌های سبك و تفریحی انجام شود. از فشار آوردن روی زانوی تازه ترمیم شده با انجام ورزش‌های سنگین، جدا خودداری شود.

_پیش از جراحی رباط صلیبی قدامی زانو چه باید كرد؟

قبل از جراحی رباط صلیبی مهمترین كار كاهش درد و تورم زانو است بطوریكه بلافاصله پس از اسیب نباید اقدام به عمل جراحی شود چرا كه در مفصل زانو بدلیل شدت آسیب كپسول مفصلی ملتهب شده است و بافت نرم كپسول مفصلی اماده ی پذیرش این عمل جراحی نیست. لذا توصیه میشو عمل جراحی حدود دو تا سه هفته به تعویق بیفتد و در طی این مدت بیمار از فیزیوتراپی و یا آب درمانی جهت نگه داشتن تون عضلات و قدرت عضلات استفاده كند.